معانی غیبت - قسمت چهارم

یک غیبت دیگری هم داریم که غیبت خاص امام زمان(ع) است که معنای ظاهری آن این است که جسم امام از ما غایب شده. البته وقتی جسم امام غایب است، حقیقت امام در عالم امامت می کند و انوارش را به عالم می رساند. فرمود: اگر ما شما را رها می کردیم زیر دست و پا لهتان می کردند. اگر به شما توجه نمی کردیم«وَ اصْطَلَمَکُمُ‏ الْأَعْدَاء»(22)، همه دنیا حرفشان این است که تشیع نباید باشد. تمام تلاششان را می کنند اما مرتب شکست می خورند. امام می فرمود: ما همیشه دست خدا را پشت سر انقلاب می بینیم. آن کسی که پرچمدار است می فهمد خدا چه کار میکند. همیشه همینطور است؛ این دست توانا کار خودش را می کند و عالم را جلو می برد.

راه ما هم به طرف حضرت بسته نیست، می شود از حضرت منتفع بشویم کما این که در روایات آمده فرمود مثل خورشید پشت ابر از حضرت منتفع می شوند. انتفاع از حضرت الان هم هست؛ دستگاه فقاهت شیعه انتفاع از امام می برد و به مردم می رساند. مگر نه آنها که به تنهایی این راه طولانی چندین ساله را هموار نکردند.

اما در نهایت این حجاب جسمانی هم برداشته می شود. آن هم خودش غوغایی است، چون ظهور جسمانی هم غیر از این مسائل ظاهری یک باطنی دارد. وقتی جسم نبی اکرم در عالم می آید، حجاب های ظلمانی برداشته می شود، حرم الهی با انوار پوشیده می شود و شیاطین از رفتن به آسمان حبس می شوند. وقتی جسم امام هم ظاهر می شود اتفاقات عظیمی در عالم می افتد.

این که به ما گفته اند دنبال معرفت الامام باشید مقدماتی دارد که باید طی شود تا انسان با امامش باشد امامی که «أَرْوَاحُکُمْ فِی الْأَرْوَاح‏»، یعنی؛ قوام روح ما به روح امام است. روح امام در روح ما هست که ما زنده ایم، جسم امام در جسم ما هست که ما زنده ایم. اگر انسان این روحی که قیم روح ما، نگهبان روح ماست و جسمی که نگهبان جسم ماست نبیند خیلی بد است. مثل خدای متعال که «وَ هُوَ مَعَکُم»(حدید/4)، هرکجا باشید با شماست. اما انسان می گوید خدا کجاست؟ این خیلی بد است. انسان تا چه اندازه باید در حجاب باشد که «وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُم». او با ماست که ما هستیم. اگر خدا نباشد که ما نیستیم. امامی که کلمه تامه الهی است و همه عالم با او زنده اند با انسان باشد، آن وقت انسان بگوید امام کجاست... معرفت الامام این است که هر جا نگاه میکنی خودت را محاط به امام ببینی. ببینی امام همه جا است و محیط به ما است. این ما هستیم که در غیبتیم.

معانی غیبت - قسمت سوم

معنای سوم غیبت؛ غیبت در مقابل ظهور و آشکار شدن جسم امام

بنابراین این دو معنای غیبت؛ یکی این که خود امام کلمه غیب است، این کلمه غیب به تدریج در عالم ظاهر شده و وقتی متولد می شود، عالم عوض می شود و دری از غیب به روی انسان باز می شود. این یک معنای غیبت است تا امام ظهور می کند، یعنی آن حقیقت غیبی آشکار می شود. هر بار که این غیب می آمده عالم تکانی می خورده؛ هنگامی که نبی اکرم متولد شدند، درهای آسمان ها به روی شیاطین بسته شد و نتوانستند از آن حقایق سوء استفاده کنند. ابلیس دید که اوضاع عالم عوض شده و عالم به طور خاص حفاظت می شود. سران را جمع کرد که بروید، ببینید چه خبر شده. آن ها رفتند اما چیزی نفهمیدند. خودش در عالم دوری زد و دید هر خبری است در مکه است چون فرماندهان ملائکه در مکه جمع بودند. در قالب پرنده ای درآمد. جبرئیل جلویش را گرفت: کجا می روی؟ گفت: می خواهم ببینم چه خبر است. گفت: مجاز نیستی بروی. گفت: شما بگو چه اتفاقی افتاده؟ گفت: پیغمبر خاتم به دنیا آمده. پرسید: من در خودش بهره دارم؟ گفت: هرگز، گفت: در امتش چطور؟ گفت: بله. شیطان رفت و نقشه اش را شروع کرد.

در غدیر شیاطین دور شیطان جمع شدندو از او اعراض کردند«الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُم»(مائده/3)‏. روز سقیفه دوباره برگشتند و سجده اش کردند. غدیر یک باطنی دارد یک ظاهری، تولد امام یک باطنی دارد یک ظاهری. غدیر که می شود، کفار اصلی مأیوس می شوند. وقتی حضرت مبعوث می شود«بِالتَّجَلِّی‏ الْأَعْظَم‏»(20)،آن تجلی اعظم در عالم واقع می شود. حضرت گفت من در غار حرا بودم«سَمِعْتُ‏ رَنَّةَ الشَّیْطَان»(21)، صدای ناله شیطان بلند شد. با بعثت من مأیوس شد از این که مردم او را بپرستند. وقتی در زمین رقیب آمد دیگر با پیغمبر کاری نمی توانست بکند. حریف ما است اما حریف پیغمبر و امیرالمؤمنین که نیست. شیطان در جنگ ها می آمد و تحریک می کرد. ناگهان دیدند عقب عقب می رود. گفتند: کجا می روی؟ گفت:« إِنِّی أَرى‏ ما لا تَرَوْن»(انفال/48)، چیزی را می بینم که شما نمی بینید. به نظرم می آید برق شمشیر حضرت امیر را دید.

وقتی امام در زمین می آید، مرتبه ای از غیب عالم به زمین می آید. وقتی امامتشان را طی می کنند عالم روشن می شود تا آنجایی که این غیب در دوره ظهور و رجعت به اندازه ظرفیت عالم ظهور پیدا می کند. در شب جمعه 124 هزار پیغمبر به حرم سیدالشهداء می آیند. آنها از سماوات سرازیر می شوند و خودشان را به آنجا می رسانند.در کامل الزیارات این روایت هست که امام صادق(ع) به صفان جمال فرمود: به زیارت امام حسین(ع) برویم؟ گفت: آقا شما امام معصوم هستید، ملائکه بر شما نازل می شوند، مگر شما زیارت می روید؟ فرمود: هر شب جمعه خدای متعال هم به کربلا هبوط می کند. (البته هبوط خدا هبوط جسمانی نیست)، دلیل این که در عصر ظهور سلمان و مالک اشتر کفن پاره می کنند و به عالم دنیا می آیند این است که حقیقتی از ولایت امیرالمؤمنین(ع) در عالم آشکار می شود. مالک اشتر و سلمان می بیند باید برگردند. انبیاء و مؤمنین کامل بر می گردند؛ چون می دانند اصلا این یک عالم دیگری است. همین زمین عالمی می شود که سلمان از عالم برزخ خودش به زمین بر می گردد. این همان عصر ظهور است.

معانی غیبت - قسمت دوم

معنای دوم غیبت؛ غیبت به معنای حجاب ظلمانی

نکته دوم غیبت این است که در مقابل این حقیقت و غیب یک حجاب ظلمانی افتاده که آن حجاب امام، ولایت امیرالمؤمنین و دین می شود.«أَوْ کَظُلُماتٍ فی‏ بَحْرٍ لُجِّیٍّ یَغْشاهُ مَوْجٌ»(نور/40)، آن ظلمت حجاب بین ما و حقیقت توحید، حقیقت بندگی و معرفت خداست،«إِذا أَخْرَجَ‏ الْمُؤْمِنُ‏ یَدَهُ‏ فِی ظُلْمَةِ فِتْنَتِهِمْ‏ لَمْ یَکَدْ یَراها»(12)، اگر کسی در آن ظلمت گیر کرد مثل کسی است که در قعر اقیانوس عمیق مواج تاریک که بر فرازش موج ها می غلطند و یک ابر تاریک بر فرازش است گیر افتاده است و هیچ کجا را نمی تواند ببیند. بنابراین یکی دیگر از معانی غیبت دین و غیبت امام این است که یک حجاب ظلمانی بین ما و دین خدا و امام واقع شده. این اختصاص به امام زمان(ع) ندارد. امیرالمؤمنین(ع) هم ولایتش در این حجاب قرار گرفت «وَ اللَّیْلِ إِذا یَغْشی وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى» فرمود شبی که پرده می اندازد و روزی که تجلی می کند. فرمود شب، دولت اهل باطل است که امیرالمؤمنین در آن فرورفته«فِی هَذَا الْمَوْضِعِ فُلَانٌ‏ غَشِیَ‏ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ‏ فِی دَوْلَتِه‏»(13)، دولت باطل حجاب دولت امیرالمؤمنین و دین است. تا او هست، حجاب و غیبت هست و حقیقت ولایت درک نمی شود.

معانی غیبت - استاد میرباقری

معانی غیبت؛ حقیقت ولایت به عنوان یک امر غیبی

دین و ولایتی که حضرت آورد، دو یا سه غیبت دارد؛ یک غیبتش این است که خود این دین یک امر غیبی است و حقایقی که از عالم غیب بر عالم دنیا نازل می شود یک امر غیبی است. این امر غیبی باید در عالم ظاهر شود و شرایط ظهورش آماده شود. وقتی نبی اکرم(ص) تولد پیدا می کنند از عالم غیب درهایی به سوی عالم ما باز می شود. این تعبیر در زیارت حضرت از راه دور هست«بِأَنْ کَشَفْتَ عَنْ نُورِ وِلَادَتِهِ ظُلَمَ‏ الْأَسْتَار»(6)، همین که پیغمبر گرامی اسلام متولد شد، با نور تولدش پرده های ظلمانی برداشته شد. همین که پایش را در دنیا گذاشت ، درهای غیب باز شد. «وَ أَلْبَسْتَ حَرَمَکَ بِهِ حُلَلَ الْأَنْوَار»، حرم خدا یک مکان با عظمتی است. فرمود با تولد او به حرم خودت حله های نور پوشاندی، همین که آمد حرم نورانی شد. وقتی به دنیا می آید یک بابی از غیب باز می شود. عالم غیب در این دنیا در قالب بشر مجسم شده. معنای رسول یعنی این. معنای «إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحى‏ إِلَیَّ »(کهف/110) یعنی؛ موجودی که حامل آن حقایق است در عالم دنیا لباس بشر پوشیده. این خودش غیب است.

آثار ولایت امام

پس یک مرحله ای از غیبت این است که حقیقت ولایت خودش یک امر غیبی است و این غیب باید در عالم ظاهر شود. «یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْب»(بقره/3) یعنی حضرت حجت. بنابراین امام خودش غیب است. این غیب باید ظاهر بشود، وقتی ظاهر شد همه عالم به حیات می رسند. امام آن کلمه طیبه و روح الهی است که وقتی در عالم ظاهر شد، عالم زنده می شود. امام آن کلمه نور است که وقتی در عالم ظاهر شد عالم روشن می شود؛ همان گونه که وقتی خورشید طلوع می کند هوا روشن می شود وقتی امام از افق عالم ظهور پیدا می کند عالم روشن می شود. در آیه«وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها»(زمر/69)، زمین با نور پروردگارش روشن می شود فرمود نور رب امام است. البته ظاهر آیه راجع به قیامت است ولی تأویل به عصر ظهور هم شده. وقتی حضرت ظهور پیدا می کنند، مثل خورشید که طلوع می کند زمین روشن می شود. اگر انسان بخواهد نور خورشید را ببیند باید چشم داشته باشد. وقتی خورشید طلوع می کند کسی که چشم ظاهری را ندارد نور خورشید را نمی بیند. امام آن شمس حقیقی است که وقتی ظهور می کند همه عالم روشن می شود...